De NRC van 1en 2 september (pagina O 12) geeft met “Kwestie in Kaart” het dilemma van DNA-databank versus Privacy mooi in beeld. Maar je kunt nog meer met dit probleem dan het verduidelijken met behulp van een Matter Map. Hoe zou de verzoening van dit dilemma er uit kunnen zien? Is er een win-win mogelijk? Hoe te komen van Dit óf Dat tot Dit én Dat? Namelijk tot:
Een databank met DNA profielen van alle Nederlanders én De privacy van alle Nederlanders garanderen?
Duidelijker geformuleerd als:
Iedere Nederlander aan de hand van zijn of haar DNA kunnen identificeren én De privacy van iedere Nederlander kunnen garanderen.
….want de Matter Map ging over de DNA-databank bij het Forensisch Instituut die bedoeld is als hulp bij het oplossen van misdaden of het bewaken van de openbare veiligheid.
Het boek ‘Dansen met Dilemma’s – Op weg naar wederzijdse winst’[1] biedt een proces om het dilemma beter te begrijpen en een win-win oplossing te vinden. Toegepast op de gegevens uit de Matter Map en aangevuld met eigen onderzoek levert dat de volgende Win-win Snap Shot.
Hoe de win-win te vinden?
De win-win – er zijn waarschijnlijk meerdere varianten mogelijk – wordt gevonden door achtereenvolgens vast te stellen:
- Wie is de meest waarschijnlijke dilemmahouder?
Als ‘eigenaar’ van het dilemma hebben we de politicus gekozen die het dilemma herkent en tot een win-win wil komen. - Wie zijn de belangrijkste belanghebbenden aan beide zijden van het dilemma?
Voor het ‘Nederlanders kunnen identificeren’ zijn dat de politie en de veiligheidsdiensten die gebruik maken van de DNA-databank bij het Forensisch Instituut. Voor ‘Privacy garanderen’ is dat de Autoriteit Persoonsgegevens. Voor ieder stakeholder gaan we nu na welke voordelen die propositie voor hem of haar heeft. En tevens, welke basisbehoefte daarmee gedekt wordt (bijvoorbeeld veiligheid, macht, erkenning enz.). - Welke voor- en nadelen hebben de respectieve proposities voor de dilemmahouder en welke persoonlijke behoeften dekken deze?
Deze voor- en nadelen staan al in de Win-win Snap Shot. Ze komen gedeeltelijk uit de citaten die opgenomen zijn in het NRC artikel. - Welke posities nemen de dilemmahouder en de verschillende stakeholders t.o.v. elkaar in?
Wij gebruiken daarvoor een XY diagram, een z.g. dilemma-grid. Dit geeft een bijna fysiek beeld van de spanningsvelden waarbinnen we de win-win moeten zien te vinden. - Wat zou een win-win kunnen zijn?
Dankzij het inzicht in de belangen, behoeften en posities van de spelers is dat nu mogelijk een verzoening van het dilemma te bedenken. De essentie van dit creatieve proces is het tot stand brengen van een uitwisseling van belangen tussen de stakeholders. De dilemmahouder moet zien de stakeholders daartoe te bewegen. Men zou aan het volgende acties kunnen denken:
- Autoriteit Personeelsgegevens (AP) geeft aan wat de spelregels moeten zijn voor het beheer en gebruik van de DNA-databank bij het Forensisch Instituut om aan de Privacy wetgeving te voldoen: afgestemd met de rechterlijke macht.
- Het Forensisch Instituut doet meer ervaring op met het gebruik van de Database in nauwe samenspraak met de AP/rechterlijke macht. Beiden leren hiervan en passen waar nodig procedures aan. Al doende groeit de databank.
- Experimenteren met breder gebruik van de DNA-Databank voor bijvoorbeeld wetenschappelijk onderzoek (vraagt waarschijnlijk het onderbrengen van de databank in een aparte organisatie).
- Toekomst: Burgers kunnen vrijwillig hun DNA toevoegen aan de databank in ruil voor relevante persoonlijke informatie, zodat op den duur deze ook ten bate van bijvoorbeeld de gezondheidszorg kan worden ingezet.
Geef een reactie