Bas Heijne gaat in zijn column van 27/28 januari in de NRC in op wat de Telegraaf een dag eerder aankaartte onder kop ‘Stop Engelse gekte’. Dit gaat over het feit dat op de universiteiten steeds meer vakken in het Engels worden gegeven. ‘Het bedreigde Nederlands is ineens brandpunt geworden in onze nationale cultuurkamp’. Heijne zegt daarover: ‘wat nu cultuurstrijd dreigt te worden lijkt met allereerst gewoon een dilemma’. Hoe kunnen we dit dilemma samenvatten? De elkaar schijnbaar uitsluitende proposities zijn:
Aan de ene kant
Globaliseren brengt internationalisering van het hoger onderwijs met zich mee – daar hoort Engels bij. Er zijn veel buitenlandse studenten en ook veel lesstof is in het Engels. Als uitwas van deze propositie noemt Heijne de dichter Jean-Pierre Rawie die gevraagd werd om bij zijn voordracht over zijn werk zijn versregels voor de gelegenheid in het Engels om te zetten.
Aan de andere kant
Nederlandse universiteiten en hogescholen maken nog altijd deel uit van de Nederlandse samenleving, waar taal bindmiddel bij uitstek is. Omdat die taal onmiskenbaar onder druk staat lijkt het (aldus Heijne) juist een taak van de universiteiten er aandacht aan te geven om het contact met de samenleving niet te verliezen en om de rijkdom van het Nederlands niet verloren te laten gaan.
Ook voor deze propositie geeft Heijne een voorbeeld van een uitwas: de situatie in Frankrijk (zie zijn artikel).
Wij formuleren het dilemma als: het gebruik van Engels op de universiteit versus het gebruik van Nederlands op de huniversiteit.
De dilemmahouder
Het lijkt voor de hand te liggen dat iedere universiteit en hogeschool zelf bepaald wanneer wel en wanneer niet Engels de taal van de schriftelijke – of mondelinge communicatie moet zijn. Ons lijkt het logischer deze beslissing bij de leiding van een faculteit of zelfs een afdeling te leggen. Deze is beter in staat de taal-balans af te stemmen op de samenstelling van de studentenpopulatie en het werkveld van student en staf.
Ons commentaar
Bas Heijne noemt in zijn korte kolom allicht lang niet alle voor en nadelen van Engels of Nederlands. Bekend argument tegen het gebruik van Engels is het soms bedroevende niveau van docenten. Argument tegen het gebruik van Nederlands is dat dit buitenlandse studenten afschrikt, waardoor de universiteit of hogeschool minder geld ontvangt van de overheid.
Mocht de lezer positieve of negatieve argumenten missen, noem deze dan hieronder zodat ‘de discussie gevoerd gaat worden’.
Geef een reactie