Have en Have not’s in Coronatijd
Een stralend blauwe hemel terwijl onze verpleegkundigen in donkere gangen, vermomd in plastic en snorkelmasker, de strijd voeren om de gezondheid van duizenden corona-patiënten. De paradox kan niet groter zijn. De ‘haves’ hervinden de vrijheid in parken en winkelstaten. Nog even lekker thuiswerken terwijl de kinderen naar school zijn. En de ‘have nots’ ploeteren door, met het virus aan iedere vinger. Moeten we niet dwingend zien greep te krijgen op de vele dilemma’s waarmee Corona ons confronteert? In China zit de luchtvervuiling alweer op het oude niveau. Hier straks ook? Hebben straks de mensen in onmisbare beroepen weer hun ‘normale’ werkbelasting (en salaris)? En sluit zich dan het ‘window of opportunity’ voor veranderingen in onze manier van samenleven die iedereen, ook de vele ‘have nots’ ten goede komen?
Een dilemma verhelderen: 3 stappen
Wij inventariseerden de dilemma’s die de afgelopen weken over ons zijn uitgestort. Vaak gepresenteerd als pijnlijke uitdaging: Een toestand waarin een keuze moet worden gemaakt tussen twee proposities die die allebei grote bezwaren opleveren; een netelig vraagstuk (Dikke van Dale). Maar met denken dat we moeten kiezen tussen twee kwaden komen we er niet. Laten we ons bij de analyse richten op de positieve kanten van de proposities. Want de uitdaging is toch dat je het ene wilt, maar het andere ook: ‘Indammen ziekte en sterfte’ versus ‘In stand houden van de welvaart’. En we moeten niet willen kiezen tussen de alternatieve routes, of/of, maar zoeken naar een constructieve en/en-weg.
Een tweede complicatie is dat vele mensen en instituten een dilemma als het hunne claimen. Ieder van deze dilemma-houders brengt een trits van mensen en instituten mee die ‘stakeholder’ zijn van één van de twee proposities. Dat maakt een heldere anlyse ondoenlijk. Beperk dus de complexiteit door te kiezen voor één dilemmahouder. Kies Rutte als eigenaar van zijn duivels dilemma en niet dé regering of dé gezondheidszorg. Kijk met welke stakeholders hij rekening moet houden en ontwikkel een en/en-visie. Doe dat daarna nog eens vanuit de positie van Hugo de Jonge, Van Dissel of Wiebes. Dan komt al snel naar voren wat de logische actiescenario’s zijn, met maximale win/win potentie.
Controleer tenslotte of het dilemma wel echt is. Doe de z.g. dimensie-check. Als je meer krijgt van het ene, krijg je dan automatisch minder van het ander? Verkleint het beter indammen van ziekte en sterfte de welvaart? Ja! Dit is dus een echt dilemma. Overleeft het dilemma de check niet, dan is het waarschijnlijk een gewoon probleem en kun je zonder schade de meest aantrekkelijke propositie kiezen.
Dus:
- Kies de dilemmahouder en de belangrijkste stakeholders
- Verwoord het dilemma in positieve of neutrale termen (Rutte wil … of Rutte moet …..)
- Doe de dimensie-check
(Post) Corona dilemma’s
Wat zijn nu de belangrijkste (post) Corona dilemma’s die opduiken in de pers?
- Elk land voor zich versus Samenwerking tussen landen
- Ongebreidelde mobiliteit versus Mobiliteit beperken
- Productie wereldwijd versus Productie lokaal
- Concentratie van productie versus Spreiding van productie
- Flexibiliteit van organisaties verbeteren versus Behouden van weerkracht, weerbaarheid en robuustheid
- Minimale voorraden versus Strategische buffers aanhouden
Het eerste dilemma is een Europees dilemma, in de NRC besproken door Paul Scheffer, Clara van Wiel, Ruchir en Wouter van Noort, in het FD door Mathieu Segers en I. van Staveren en in The Brussel Effect door Caroline de Gruyter. Wat vatten het hieronder samen in een Win-win Snap shot.
Voor de detail-uitwerking van de bovenstaande zes dilemma’s ga naar het artikel Corona dilemma’s geanalyseerd van Steven Olthof op deze website.
Geef een reactie